Ifishinte Fya Muli Baibele
Isambililo 4: Lesa Ne Mfwa
Umusango wa Muntu | Umweo | Umupashi Wa Muntu | Imfwa Ili Kukaanaishiba | Ukubuuka Kwa Bafwa | Ubupingulo | Icifulo Ca Cilambu: Umulu Nangu Icalo? | Ukukuma Kuli Lesa | Ku Mbo | Cakulundapo (Umutwala, Ifiwa No Kubwela Ku bafwa, Bushe Musango Nshi Ifwe Tubuuka Nao Ukufuma Ku Bafwa?, 'Ukuululwa') | Amepusho

4.4 Imfwa Ili Kukaanaishiba

Ukufuma ku fintu ifwe twasambilila ukufika na pano pa mulandu wa mweo no mupashi, cene cilingile ukukonka ukuti mu mfwa umuntu aba uushiishiba cintu. Ilyo imicitile ya abo abakumine kuli Lesa ikaba iyaibukishiwa kuli Wene (Malaki 3:16; Ukusokolola 20:12; Aba Hebere 6:10), tamuli cintu muli Baibele icakulanga ukuti ifwe tulakwata ukwishiba kumo mu nshita tuli mu mfwa. Cene cakosa ukupinkana na mashiwi ayali apabuuta aya ayakonkapo ayakumine kuli ici:-

- ''Umupu (wa muntu) waya kunse, wene abwelela ku mushili wakwe; mu bushiku bulya bwine (inshita) amatontonkanyo yakwe yaloba'' (Amalumbo 146:4).

- ''Abafwa tabaishiba cintu conse...ukutenwa kwabo, no lupato lwabo, na kafindwe kabo, nomba fyaloba'' (Lukala milandu 9:5,6). Tamuli ''amano mu nshiishi'' (Lukala milandu 9:10) - eico takuli kutontonkanya kabili takuli kwishiba.

- Yobo alanda ukuti pa mfwa wene akaba ''kwati wene tabalile abako'' (Yobo 10:19); wene amweene imfwa ngo kukaanabapo, ukukaanaishiba no kubulwa konse kwa kubako kuntu ifwe twakwete intanshi tatulafyalwa.

- Umuntu afwa ngefyo inama shicita (Lukala milandu 3:18); nga umuntu alapusuka mu butuntulu pa mfwa ukuya ku cifulo cimo, ifyo fine shifwile, lelo Amalembo pamo ne fyakusangasanga fili tondolo pali ici.

- Lesa ''alebukisha ukuti ifwe tuli lukungu. Nga muntu, inshiku shakwe shili nge cani: nge luba lya mu mpanga, efyo wene abalula...lyene lyaya; ne cifulo caliko tacakeeshibe lyene libili'' (Amalumbo 103:14-16).

Ukuti imfwa icine cine ili kukaanaishiba, nangu fye ku balungami, cilelangililwa ku kupaapaata libili libili kwa babomfi bakwa Lesa ukusuminisha imyeo yabo ukuba iitali, pantu bene baishiibe ukuti panuma ya mfwa bene tabakabe na maka ya kutasha no kulumbanya Lesa, pakumona ukuti imfwa ili kwikala mu kukaanaishiba. Hesekia (Esaya 38:17-19) na Dabidi (Amalumbo 6:4,5; 30:9; 39:13; 115:17) bali fyakumwenako ifisuma palwa ici. Imfwa ilasontelelwako libili libili ngo tulo nangu ukutuusha, kwa balungami na babifi pamo (Yobo 3:11,13,17; Daniele 12:13).

Icishininkisho icakumanina nacimoneka nomba icakuti ifwe tusose mu kushipa ukuti isambilisho ilyaishibikwa ilya balungami ukuya ku cifulo ca kutuusha ne cilambu mu mulu ilyo line fye panuma ya kufwa kwabo, mu cishinka talisangwa muli Baibele. Isambilisho lya cine palwa mfwa no musango wa muntu lipeela amano yakalamba aya mutende. Panuma ya bucushi no bukali bwa mweo wa muntu, inshiishi ili cifulo ca kukaanabapo ukwapwililika. Kuli abo abashikwete ukwishiba imifwaile yakwa Lesa, ukukaanabapo uku kukaba umuyayaya. Amapange ya kale aya mweo uyu wa cifyalilwa uwabusanso kabili uwabulo kufikilishiwa tayakabushiwe nakalya; isubilo lya fye no mwenso wa mano ya buntu bwa cifyalilwa tafyakacitike nangu ukututumya.

Mu kusambilila kwa Baibele, muli umusango wa cine u uli no kusokololwa; lelo, icabulanda, kuli kabili umusango wa kulufyanya mu kutontonkanya kwa mipepele ya bantu, pamulandu wa kukaanabiika amano kuli Baibele. Ukutulukusha kwa muntu pa kunasha icakupelekesha ca mfwa kwatungulula wene ku kutetekela ukuti wene alikwata 'umweo ushifwa'. Ilyo ici capokelelwa icakuti icintu ici icishifwa caikala mu muntu, cene cafwaikwa ukutontonkanya ukuti cene cifwile ukuya ku ncende imo panuma ya mfwa. Ici catungulula kwi tontonkanyo lyakuti pa mfwa pafwile ukuba ubupusano bumo pakati ka ficitika ku balungami na babifi. Pa kusuminisha ici, cene calisondwelelwa ukuti kufwile ukuba icifulo ukwa kuya 'imyeo ishifwa isuma', iciitwa Umulu, ne cifulo cimbi ukwa kuya 'imyeo ishifwa ibi', iciitwa ku mbo. Ifwe tulangile intanshi ukuti 'umweo ushifwa' muli Baibele tacingacitika. Amano yambi aya bufi ayali mu kupeelulula kwalumbuka nomba yalalondololwa:-

1. Ukuti icilambu pa myeo yesu cipeelwa pa mfwa mu musango wa 'mweo ushifwa' ukutwalwa ku cifulo cimo.

2. Ukuti ukupaatukana pakati ka balungami na babifi kucitika pa mfwa.

3. Ukuti icilambu ca balungami kuya ku mulu.

4. Ukuti nga umuntu onse alikwata 'umweo ushifwa', ninshi umuntu onse afwile ukuya ku mulu nangu ku mbo.

5. Ukuti 'imyeo' ibi ikaya ku cifulo ca kukandwa iciitwa ku mbo.

Umulimo wa kulondolola kwesu tauli fye wa kukaana; pa kutontonkanya pa mashiwi aya mu kushika, ifwe twatetekela ukuti ifwe tulesokola ifintu ifingi ifya cine ca muli Baibele ifyo ifili ifiputulwa fyacindama fya cikope ca cine palwa musango wa muntu.


  Back
Home
Next